Zespół Cieśni Kanału Nadgarstka
Zespół cieśni kanału nadgarstka to zaburzenie funkcjonowania nerwu pośrodkowego pojawiający się w wyniku stałego ucisku. Objawia się nieregularnym drętwieniem oraz bólem palców- kciuka, palca wskazującego oraz środkowego. W wyniku zaburzenia funkcjonowania nerwu dolegliwości się nasilają, utrudniając sen i wykonywanie codziennych czynności. Najlepszym sposobem na pozbycie się zespołu cieśni kanału nadgarstka jest operacja, dlatego warto rozważyć tę metodę leczenia, jeśli ortopeda ją sugeruje.
Czym jest zespół cieśni kanału nadgarstka?
Zespół cieśni kanału nadgarstka jest zbiorem objawów powiązanych z uciskiem na nerw pośrodkowy znajdujący się w kanale nadgarstka. Zespół cieśni kanału nadgarstka należy do neuropatii uciskowych. Oznacza to, że za patologiczne zmiany w nerwie odpowiada ucisk mechaniczny. Ucisk na nerw powoduje obrzęk i stan zapalny w kanale nadgarstka. Skutkiem stanu zapalnego jest ucisk na tętnice odżywiające nerw, przez co nerw pośrodkowy jest słabiej zaopatrywany w tlen i składniki odżywcze. W następstwie czego jego funkcje ulegają pogorszeniu, nerw zaś zostaje uszkodzony. Najczęściej proces chorobowy pojawia się w ręce dominującej.
Jakie są przyczyny zespołu cieśni kanału nadgarstka?
Ponad 90% przypadków jest pochodzenia idiopatycznego, czyli nie posiada określonej przyczyny. Jednak uważa się, że rozwojowi zespołu cieśni kanału nadgarstka często towarzyszą czynności stale powtarzające się jak np. układanie cegieł, praca przy komputerze czy prace domowe. Oprócz czynności powtarzających się przyczyną zespołu cieśni kanału nadgarstka mogą być nieprawidłowo wygojone złamania lub zwichnięcia, zmiany zwyrodnieniowe czy zaburzenia hormonalne. Do czynników ryzyka można zaliczyć również płeć- kobiety chorują 3 razy częściej od mężczyzn.
Umów wizytę u chirurga ręki w Centrum Medycznym Medicum w Warszawie
Zadzwoń lub napisz
Jakie są objawy zespołu cieśni kanału nadgarstka?
Najbardziej charakterystycznymi objawami zespołu cieśni kanału nadgarstka, jest ból i zaburzenia czucia obejmujące kciuk, palec wskazujący, środkowy oraz czasem serdeczny. Ból czasem obejmuje całą dłoń i nadgarstek, a nawet promieniuje do przedramienia czy
barku.
Uczucie drętwienia oraz ból często powodują przebudzenia nocne i potrząsanie dłońmi w celu zmniejszenia dyskomfortu. Objaw “strzepywania” jest bardzo charakterystyczny dla zespołu cieśni kanału nadgarstka i stanowi 96% specyficzności dla tej choroby.
Objawy zespołu cieśni kanału nadgarstka często nasilają się również przy ruchach stale powtarzających się jak np. prowadzenie samochodu czy trzymanie telefonu. Wynika to z ciągłego ucisku na nerw, czego skutkiem jest pojawienie się bólu i uczucie drętwienia.
Uczucie drętwienia oraz ból często powodują przebudzenia nocne i potrząsanie dłońmi w celu zmniejszenia dyskomfortu. Objaw “strzepywania” jest bardzo charakterystyczny dla zespołu cieśni kanału nadgarstka i stanowi 96% specyficzności dla tej choroby.
Objawy zespołu cieśni kanału nadgarstka często nasilają się również przy ruchach stale powtarzających się jak np. prowadzenie samochodu czy trzymanie telefonu. Wynika to z ciągłego ucisku na nerw, czego skutkiem jest pojawienie się bólu i uczucie drętwienia.
Stadia chorobowe zespołu cieśni kanału nadgarstka
W pierwszym stadium choroby objawy są niecharakterystyczne i nie występują często. Najczęściej chory sporadycznie odczuwa ból i drętwienie palców, podczas czynności powtarzających się lub w nocy, w wyniku niewielkiego ucisku zmian patologicznych na tętnice odżywiające nerw.
W stadium drugim choroba jest pełnoobjawowa i najbardziej dokuczliwa. Objawy są charakterystyczne, sam nerw zaś nie uległ głębokiemu uszkodzeniu, dzięki czemu lekarz ma pełen przekrój objawów chorego i może postawić prawidłową diagnozę zespołu cieśni kanału nadgarstka.
W stadium drugim choroba jest pełnoobjawowa i najbardziej dokuczliwa. Objawy są charakterystyczne, sam nerw zaś nie uległ głębokiemu uszkodzeniu, dzięki czemu lekarz ma pełen przekrój objawów chorego i może postawić prawidłową diagnozę zespołu cieśni kanału nadgarstka.
Trzecie stadium charakteryzuje się w początkowym stadium nasileniem objawów, następnie zaś ulegają one zanikaniu. Dzieje się tak w wyniku postępującego uszkodzenia nerwu pośrodkowego. Charakterystycznymi objawami trzeciego stadium zespołu cieśni kanału nadgarstka są zburzenia czucia oraz zaniki mięśniowe. Jest to wynik dużego stopnia uszkodzenia nerwu.
Diagnostyka zespołu cieśni kanału nadgarstka
Diagnostyka zespołu cieśni kanału nadgarstka opiera się przede wszystkim na badaniu fizykalnym oraz wywiadzie. Badanie fizykalne przeprowadza lekarz podczas wizyty w gabinecie. Polega ono na ocenie sprawności manualnych pacjenta oraz pojawiających się przy wykonywanych testach dolegliwościach. Testy wykorzystywane w diagnostyce zespołu cieśni kanału nadgarstka to m.in. test Phalena i próby Tinela.
Lekarz przeprowadza pełne badanie kończyny górnej, obejmując obszar aż od szyi pacjenta. Wykonuje próbę Phalena, która polega na maksymalnym zgięciu nadgarstka przez minutę. Jeśli po tym czasie pojawią się drętwienia palców -kciuka, palca wskazującego i środkowego to test jest dodatni i wskazuje na zespół kanału nadgarstka. Próba Tinela zaś polega na opukiwaniu przez lekarza pni nerwu zlokalizowanego w obrębie nadgarstka, gdy ręka pacjenta znajduje się swobodnie na twardej powierzchni. Wystąpienie drętwienia oznacza dodatni objaw Tinela, sugerujący ucisk na nerw.
Większość pacjentów w pierwszym stadium choroby nie wykazuje odchyleń od normy w badaniu, jednak wstępna ocena okolicy nadgarstka wraz z wywiadem może skłonić lekarza do postawienia diagnozy zespołu cieśni kanału nadgarstka. Często w takich sytuacjach pomocne są wskazówki w postaci śladów po urazach lub zmiany zwyrodnieniowe stawów.
W stadium drugim choroba jest pełnoobjawowa i najbardziej dokuczliwa. Objawy są charakterystyczne, sam nerw zaś nie uległ głębokiemu uszkodzeniu, dzięki czemu lekarz ma pełen przekrój objawów chorego i może postawić prawidłową diagnozę zespołu cieśni kanału nadgarstka.
Stadium trzecie choroby sugeruje zmniejszone odczuwanie bólu na palcu wskazującym w porównaniu do małego palca oraz zaburzenie ruchów przywiedzenia i przeciwstawiania, a także zanik mięśni kłębu kciuka. W cel oceny czucia bólu lekarz może zastosować ucisk lub lekkie ukłucie obu palców od strony dłoniowej. Jeśli czucie palca wskazującego jest mniejsze niż palca serdecznego, oznacza to uszkodzenie nerwu i konieczność podjęcia radykalnych działań.
Większość pacjentów w pierwszym stadium choroby nie wykazuje odchyleń od normy w badaniu, jednak wstępna ocena okolicy nadgarstka wraz z wywiadem może skłonić lekarza do postawienia diagnozy zespołu cieśni kanału nadgarstka. Często w takich sytuacjach pomocne są wskazówki w postaci śladów po urazach lub zmiany zwyrodnieniowe stawów.
W stadium drugim choroba jest pełnoobjawowa i najbardziej dokuczliwa. Objawy są charakterystyczne, sam nerw zaś nie uległ głębokiemu uszkodzeniu, dzięki czemu lekarz ma pełen przekrój objawów chorego i może postawić prawidłową diagnozę zespołu cieśni kanału nadgarstka.
Stadium trzecie choroby sugeruje zmniejszone odczuwanie bólu na palcu wskazującym w porównaniu do małego palca oraz zaburzenie ruchów przywiedzenia i przeciwstawiania, a także zanik mięśni kłębu kciuka. W cel oceny czucia bólu lekarz może zastosować ucisk lub lekkie ukłucie obu palców od strony dłoniowej. Jeśli czucie palca wskazującego jest mniejsze niż palca serdecznego, oznacza to uszkodzenie nerwu i konieczność podjęcia radykalnych działań.
Badania dodatkowe
Diagnozę zespołu cieśni kanału nadgarstka najczęściej stawia się na podstawie wywiadu i badania fizykalnego pacjenta. Badania dodatkowe są wykonywane celem potwierdzenia diagnozy oraz kwalifikacji do leczenia chirurgicznego. Do badań dodatkowych najczęściej zaliczamy: EMG, USG oraz RTG nadgarstka.
Leczenie zespołu cieśni kanału nadgarstka
Leczenie zespołu cieśni kanału nadgarstka jest uzależnione od stadium choroby. W przypadku łagodnych i umiarkowanych dolegliwości najczęściej podejmuje się próbę leczenia zachowawczego, do leczenia operacyjnego kwalifikuje się osoby z zaawansowanym zespołem cieśni kanału nadgarstka lub osoby z nasilonymi objawami.
Leczenie zachowawcze
Leczenie zachowawcze zespołu cieśni kanału nadgarstka obejmuje stosowanie ortez, doustne lub miejscowe podanie glikokortykosteroidów (GKS), fizykoterapię. Poprawa po leczeniu zachowawczym pojawia się po około 2-6 tygodniach, najlepsze wyniki zaś osiąga się po około 3 miesiącach regularnego leczenia. Jeśli po 6 tygodniach leczenia, nie następuje poprawa, lekarz powinien zmodyfikować je.
Leczenie chirurgiczne
Leczenie chirurgiczne zespołu cieśni kanału nadgarstka przynosi najlepsze i długotrwałe wyniki u 70-90% pacjentów. Zabieg ten jest leczeniem z wyboru u osób w stadium trzecim, charakteryzującym się obniżeniem lub całkowitym brakiem czucia wynikającym z uszkodzenia nerwu. Operację wykonuje się metodą zarówno endoskopową, jak i klasyczną, z równą skutecznością.
Operacja polega na przecięciu więzadła poprzecznego w kanale nadgarstka, w wyniku czego następuje zwiększenie przestrzeni, co umożliwia prawidłowe dokrwienie nerwu. Więzadło poprzeczne zrasta się około 3 miesięcy, jedna nie powraca ono do stanu sprzed operacji, więc nie powstaje z tego powodu ponowny ucisk. W metodzie otwartej nacięcie wykonuje się na nasadzie dłoni. W zależności od stanu pacjenta długość cięcia może wynosić od 1 do 4 cm. Operacja metodą otwartą oraz endoskopową trwa kilkanaście minut. Podczas operacji endoskopowej lekarz wykonuje niewielkie nacięcie na dłoniowej części nadgarstka, przez które wprowadza minikamerę połączoną z nożem chirurgicznym. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, bez konieczności zastosowania narkozy.
Znacząca poprawa pojawia się zazwyczaj około tygodnia po zabiegu, a po 2 tygodniach pacjent jest w stanie wrócić do wykonywania zwykłych czynności. U osób z nasilonym procesem chorobowym pełen powrót sprawności trwa nawet do roku. Podczas rekonwalescencji nie zaleca się stosowania ortezy, gdyż zwiększa ona ryzyko wystąpienia sztywności.