Choroby zwyrodnieniowe

Choroby zwyrodnieniowe są najpowszechniejszą formą zapalenia stawów i cierpi na nie znaczna część ludzi na całym globie. Występują, gdy chrząstka stawowa amortyzująca końce kości z upływem czasu zużywa się i ulega degradacji. Chociaż choroba zwyrodnieniowa stawów może uszkodzić każdy staw, najczęściej dotyka stawy rąk, kolan, bioder i kręgosłupa.
Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów rąk można zwykle opanować, niestety uszkodzenia nie da się odwrócić. Aktywność fizyczna, utrzymanie zdrowej wagi i niektóre terapie mogą spowolnić postęp choroby, pomóc złagodzić ból i polepszyć sprawność kończyn. Aby wyjaśnić pacjentom dolegliwości związane z chorobą, specjaliści Centrum Medycznego Medicum przygotowali poniższy artykuł.

Objawy choroby zwyrodnieniowej

Objawy zwyrodnienia stawów kończyn górnych często rozwijają się i nasilają wraz z upływem czasu. Początkowy dyskomfort jest niewielki, lecz później może skutecznie wpływać na jakość życia. Symptomy, które powinny zaniepokoić, obejmują:

 

  • Bolesność podczas ruchu kończyn lub tuż po nim,
  • Sztywność rąk, która występuje najczęściej po przebudzeniu lub po okresie nieaktywności,
  • Wrażliwość i bolesność łokcia lub nadgarstka w momencie niewielkiego nacisku na niego,
  • Utrata elastyczności i niepełny zakres ruchu w ręce,
  • Uczucie skrzypienia podczas poruszania stawem,
  • Obrzęk i zapalenie tkanek miękkich wokół stawu.

W momencie wystąpienia powyższych objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem w celu postawienia trafnej diagnozy i wykluczeniu wszelkich powikłań. Po więcej informacji zapraszamy do działu chirurgia ręki Centrum Medycznego Medicum.

Przyczyny choroby zwyrodnieniowej

Choroba zwyrodnieniowa stawów rąk występuje, gdy chrząstka amortyzująca końce kości stawowych stopniowo się pogarsza. Chrząstka to twarda, śliska tkanka, która umożliwia ruch kończyn, eliminując prawie do zera występowanie tarcia. W momencie zużycia nie spełnia już swojej funkcji, powodując bezpośrednie ocieranie jednej kości o drugą.

Choroba zwyrodnieniowa stawów oprócz rozpadu chrząstki wpływa także na całą motorykę kończyny. Powoduje zmiany w kości i zniszczenie tkanki łącznej, która utrzymuje staw razem i przytwierdza mięsień do kości.
 
 

Umów wizytę u chirurga ręki w Centrum Medycznym Medicum w Warszawie

Zachęcamy do kontaktu

 

Czynniki ryzyka

Czynniki, które mogą zwiększać ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów rąk, obejmują:

 

  • Zaawansowany wiek. Ryzyko wystąpienia choroby jest większe u osób starszych.
  • Różnice płciowe. Kobiety są bardziej podatne na chorobę zwyrodnieniową stawów, chociaż nie znaleziono jasnej przyczyny, dlaczego tak się dzieje.
  • Otyłość. Nadwaga przyczynia się do choroby zwyrodnieniowej stawów.
  • Urazy, np. podczas uprawiania sportu lub wypadku, np. łokieć tenisisty.
  • Genetyka i deformacje kości. Niektórzy ludzie dziedziczą skłonność do rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów lub rodzą się ze zniekształconymi stawami, lub wadliwą chrząstką.
  • Niektóre choroby metaboliczne, np. cukrzyca.

Komplikacje wywołane chorobą

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest schorzeniem, które z czasem pogarsza się, sprzyjając powstawaniu przewlekłych dolegliwości. Z powodu bólu pacjenci mogą mieć problem z poruszaniem ręką, jak również z wykonywaniem prostych, codziennych czynności. Tego typu objawy z czasem mogą prowadzić do depresji i frustracji oraz zaburzeń snu co w konsekwencji mocno obniża jakość życia i utrudnia funkcjonowanie.

Diagnoza i postępowanie medyczne

Podczas badania fizykalnego lekarz sprawdzi kończynę pod kątem tkliwości, obrzęku, zaczerwienienia i elastyczności. Aby otrzymać szczegółową diagnozę, może zalecić:

 

  • Badanie rentgenowskie - chrząstka nie jest widoczna na zdjęciu rentgenowskim, ale w przypadku gdy następuje jej utrata, lekarz dostrzeże zwężenie przestrzeni pomiędzy kośćmi stawu.
  • Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego - wykorzystując jego działanie, uzyskuje się dokładny obraz kości i tkanek miękkich, w tym chrząstki. Badanie zwykle nie jest konieczne do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów ręki, ale może pomóc w uzyskaniu większej ilości informacji w złożonych przypadkach.
Mimo że nie ma badań krwi w kierunku choroby zwyrodnieniowej stawów rąk, testy takie jak analiza płynu maziowego mogą pomóc wykluczyć inne przyczyny bólu, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów. Lekarz usuwa płyn z chorego stawu za pomocą igły. Następnie bada się płyn pod kątem stanu zapalnego i określa, czy ból jest spowodowany dną moczanową lub infekcją, a nie chorobą zwyrodnieniową.

Leczenie choroby zwyrodnieniowej

Choroby zwyrodnieniowej stawów rąk nie można cofnąć, ale leczenie może zmniejszyć ból i pomóc w lepszym poruszaniu się. Niektóre z leków, jakie pomagają złagodzić objawy, a głównie ból, to:

 

  • Paracetamol,
  • Niesteroidowe leki przeciwzapalne,
  • Siarczan glukozaminy i chondroityny.

Terapie wspomagające leczenie

Fizjoterapeuta może pokazać ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyny, zwiększające elastyczność i zmniejszające ból. Równie skuteczna może być regularna aktywność fizyczna o niskiej intensywności, którą pacjent wykonuje samodzielnie, np. pływanie lub lekki aerobik.

Jeśli leczenie zachowawcze nie pomaga, można rozważyć następujące procedury:

 

  • Zastrzyki z kortykosteroidów mogą złagodzić ból stawów. Podczas tej procedury lekarz znieczula okolice stawu, wprowadza igłę do przestrzeni wewnątrz stawu i wstrzykuje lek.
  • Zastrzyki z kwasu hialuronowego działają kojąco, zapewniając w pewnym stopniu amortyzację stawu. Występuje podobieństwo między kwasem hialuronowym a płynem, który naturalnie znajduje się w stawie.
  • W przypadku endoprotezoplastyki stawów chirurg usuwa uszkodzone powierzchnie stawów i zastępuje je częściami syntetycznymi. Przy zabiegu może wystąpić ryzyko chirurgiczne i obejmować infekcje oraz wystąpienie zakrzepu krwi. Z upływem czasu sztuczne stawy wymagają wymiany ze względu na zużycie.

Zapobieganie chorobie zwyrodnieniowej

Lekkie ćwiczenia fizyczne mogą zwiększyć wytrzymałość i wzmocnić mięśnie kończyny powodując, że staw staje się bardziej stabilny. Do takich zaliczają się wszelkie aktywności angażujące ruch rąk jak np. ćwiczenia na gumach oporowych, pływanie, trening z lekkim obciążeniem zewnętrznym. W razie pojawienia się bólu należy przerwać wysiłek. Należy również wziąć pod uwagę, że nadwaga obciąża wszystkie stawy dodatkowym ciężarem, nie tylko ręce, ale w szczególności kolana i biodra. Nawet niewielka utrata wagi może odciążyć ciało i zmniejszyć ból. Warto porozmawiać z dietetykiem o zdrowych sposobach odchudzania.

Dodatkowym zaleceniem mogącym pozytywnie wpływać na kondycję stawów mogą okazać się wszelkie terapie z zastosowaniem medytacji. Dzięki ćwiczeniom rozciągającym połączonym z głębokim oddychaniem skutecznie obniża się poziom stresu, co ma wpływ na zniwelowanie bólu spowodowanego chorobą zwyrodnieniową stawów.

Zarówno ciepło, jak i zimno łagodzą ból stawów i stany zapalne. Ciepło w połączeniu z wilgocią może pomóc rozluźnić mięśnie i przynieść ukojenie. Zimno może zmniejszyć ból mięśni po wysiłku i ograniczyć skurcze mięśniowe.

Wkładki, ortezy lub inne urządzenia wspomagające mogą pomóc zmniejszyć ból podczas ruchu rąk. Swoim działaniem wspierają staw, ograniczając nacisk na niego, np. w czasie poruszania ręką orteza asystuje w ruchu i ułatwia wykonywanie codziennych, rutynowych czynności, dzięki temu stawy są mniej obciążone.

Zdolność radzenia sobie z bólem i niepełnosprawnością spowodowaną chorobą zwyrodnieniową stawów często decyduje o tym, jak bardzo ta przypadłość wpłynie na życie pacjentów. Czując frustrację, należy porozmawiać z lekarzem, ponieważ może on mieć wskazówki, w jaki sposób radzić sobie z dolegliwościami lub skierować pacjenta do kogoś, kto może pomóc.

Dobrym pomysłem może być wizyta u wysokiej klasy specjalisty. Po kontakcie z Centrum Medycznym Medicum kierujemy pacjentów do lekarza specjalizującego się w chorobach stawów rąk lub chirurgii ortopedycznej kończyn górnych.