USG stawu łokciowego
Staw łokciowy, jest stawem typu zawiasowo-obrotowego, łączącym ramię i przedramię. Należy zaznaczyć, że część ramienno-łokciowa stawu jest klasyfikowana jako zawiasowa, natomiast część ramienno-promieniowa jest stawem typu kulistego. Obie umożliwiają zginanie i prostowanie kończyny górnej. Połączenie promieniowo- łokciowe, jest stawem typu obrotowego, ta część stawu łokciowego pozwala na wykonywanie ruchów odwracania i nawracania. Podsumowując, staw łokciowy, zbudowany jest z następujących części:
- ramienno-łokciowej - dla której powierzchniami stawowymi są: bloczek kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej. Panewka ograniczona jest przez wyrostek łokciowy oraz wyrostek dziobasty;
- ramienno-promieniowej - powierzchniami stawowymi są: główka kości ramiennej i dołek stawowy głowy kości promieniowej;
- promieniowo-łokciowej - główkę stanowi obwód stawowy głowy kości promieniowej, zaś panewkę – wcięcie promieniowe kości łokciowej i więzadło pierścieniowate. Panewka to około 25% obwodu głowy kości łokciowej.
Zatem staw łokciowy jest stawem złożonym, którego dwie części współpracują przy wykonywaniu ruchów zginania i prostowania, a jedna część- obrotowa, jest niezależna czynnościowo od dwóch poprzednich.
Do więzadeł stawu łokciowego, należą: więzadło poboczne przyśrodkowe oraz więzadło poboczne boczne. To pierwsze jest zbudowane z trzech odgałęzień, z których dwie (przednia i tylna) rozciągają się od dolnego nadkłykcia przyśrodkowego, przednie odgałęzienie kończy się na wyrostku dziobiastym, a tylna na łokciowym. Ostatnia z nich, czyli wiązka poprzeczna, zaczyna się na wyrostku łokciowym, a kończy się wyrostku dziobiastym. Więzadło poboczne boczne- składa się z trzech części: więzadła pierścieniowatego, pobocznego łokciowego bocznego i pobocznego łokciowego promieniowego.
Do mięśni działających na staw łokciowy należą: mięsień dwugłowy ramienia, mięsień ramienno promieniowy, oba te mięśnie zginają staw łokciowy. Do prostowników stawu łokciowego, zaliczamy: mięsień łokciowy i trójgłowy ramienia. Poza wymienionymi wyróżniamy także, grupę: prostowników nadgarstka i palców, zginaczy nadgarstka i palców, mięśnie nawracające i odwracające przedramię.
Do więzadeł stawu łokciowego, należą: więzadło poboczne przyśrodkowe oraz więzadło poboczne boczne. To pierwsze jest zbudowane z trzech odgałęzień, z których dwie (przednia i tylna) rozciągają się od dolnego nadkłykcia przyśrodkowego, przednie odgałęzienie kończy się na wyrostku dziobiastym, a tylna na łokciowym. Ostatnia z nich, czyli wiązka poprzeczna, zaczyna się na wyrostku łokciowym, a kończy się wyrostku dziobiastym. Więzadło poboczne boczne- składa się z trzech części: więzadła pierścieniowatego, pobocznego łokciowego bocznego i pobocznego łokciowego promieniowego.
Do mięśni działających na staw łokciowy należą: mięsień dwugłowy ramienia, mięsień ramienno promieniowy, oba te mięśnie zginają staw łokciowy. Do prostowników stawu łokciowego, zaliczamy: mięsień łokciowy i trójgłowy ramienia. Poza wymienionymi wyróżniamy także, grupę: prostowników nadgarstka i palców, zginaczy nadgarstka i palców, mięśnie nawracające i odwracające przedramię.
Najczęstsze patologie stawu łokciowego
Łokieć jest narażony na uszkodzenia w trakcie wykonywania zwykłych czynności. Mogą pojawić się: zwyrodnienia, skostnienia wewnątrz stawu, lub w jego otoczeniu, przykurcze mięśniowe. Warto wspomnieć, o łokciu golfisty i tenisisty. Łokieć golfisty to zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Spowodowane jest najczęściej przeciążeniami w czasie treningu. Łokieć golfisty występuje zazwyczaj u osób, które wielokrotnie zginają i prostują staw łokciowy. Objawia się bólem po wewnętrznej stronie łokcia, osłabieniem ręki, nadgarstka i palców, a także sztywnością i mrowieniem. Łokieć tenisisty to entezopatia nadkłykcia bocznego, objawiająca się głównie: bólem łokcia, osłabieniem uścisku, ograniczonym wyprostem łokcia, oraz tkliwością nadkłykcia bocznego. Na zachorowanie na entezopatię nadkłykcia bocznego, narażone są osoby pracujące fizycznie i takie, które przez długi czas nosiły ciężkie przedmioty. Główną przyczyną schorzeń w obrębie łokcia są zmiany degeneracyjne zachodzące w ścięgnach w stawie łokciowym. Jest to spowodowane patologiami w obrębie nerwów i naczyń i wynikającymi z tego mikrourazami i przeciążeniami, uszkadzającymi kolagen.
Kiedy powinniśmy wykonać USG stawu łokciowego?
USG stawu łokciowego, powinny wykonać przede wszystkim osoby odczuwające ból. Problem, dotyczy najczęściej osób pracujących fizycznie, albo intensywnie uprawiających sport. Doświadczeni sportowcy, przeważnie wiedzą jak ćwiczyć, by nie nadwyrężać stawu łokciowego, zatem zwykle do ortopedy zgłaszają się początkujący sportowcy. Z dolegliwościami ze strony stawu łokciowego, mogą zmagać się również osoby pracujące przez długi czas na komputerze, mechanicy, ludzie pracujący w ogrodzie, oraz monterzy.
Wskazaniem do USG stawu łokciowego, jest także: tkliwość doświadczana nawet przy niewielkim ucisku, ból przy ucisku, trudności w prostowaniu nadgarstka, problemy z wykonywaniem prostych czynności.
Wskazaniem do USG stawu łokciowego, jest także: tkliwość doświadczana nawet przy niewielkim ucisku, ból przy ucisku, trudności w prostowaniu nadgarstka, problemy z wykonywaniem prostych czynności.
Jakie struktury są uwidaczniane podczas USG stawu łokciowego?
Do obrazowanych struktur stawowych należą:
W trakcie USG możliwe jest sprawdzenie, tak zwanej ,,dynamicznej funkcji stawu”, pozwala ono na ocenę zginania i prostowania łokcia, oraz rotacji całego przedramienia. Dynamiczne badanie USG stawu łokciowego ocenia tkanki miękkie, czyli ścięgna mięśni, a także, nerwy i kaletki. Co ważne tkanki miękkie są porównywane z kośćmi w trakcie ich prostowania i zginania (łokieć), oraz nawracania i odwracania (kości przedramienia).
- część promieniowo-łokciowa;
- część ramienno-łokciowa;
- część ramienno-promieniowa;
- ścięgno wspólne prostowników;
- ścięgno wspólne zginaczy;
- jama stawu;
- więzadło poboczne promieniowe i obrączkowate;
- więzadło poboczne łokciowe;
- zarysy kości ramiennej, promieniowej i łokciowej;
- zarysy chrząstki szklistej.
W trakcie USG możliwe jest sprawdzenie, tak zwanej ,,dynamicznej funkcji stawu”, pozwala ono na ocenę zginania i prostowania łokcia, oraz rotacji całego przedramienia. Dynamiczne badanie USG stawu łokciowego ocenia tkanki miękkie, czyli ścięgna mięśni, a także, nerwy i kaletki. Co ważne tkanki miękkie są porównywane z kośćmi w trakcie ich prostowania i zginania (łokieć), oraz nawracania i odwracania (kości przedramienia).
Co można zdiagnozować w czasie USG łokcia?
W trakcie USG łokcia możliwe jest zdiagnozowanie:
- zapalenia kaletki promieniowo-dwugłowej;
- zapalenia kaletki łokciowej;
- zwyrodnień w stawie łokciowym;
- zespołów uciskowych nerwów w okolicy łokcia;
- uszkodzenia przyczepów ścięgien mięśni: dwugłowego ramienia, trójgłowego ramienia, zginaczy nadgarstka, czyli łokcia golfisty i prostowników nadgarstka, czyli łokcia tenisisty;
- uszkodzeń więzadeł pobocznych;
- wysięku w stawie łokciowym.
Jak przebiega USG stawu łokciowego?
USG stawu łokciowego rozpoczyna się od wywiadu lekarza z pacjentem. Ortopeda zapyta najpewniej o dolegliwości, jakie towarzyszą pacjentowi i o okoliczności ewentualnego urazu. Warto pamiętać, że USG jest badaniem całkowicie bezpiecznym, która trwa kilkanaście minut, zaraz po jego wykonaniu, pacjent może bez przeszkód wrócić do swoich aktywności. Żeby zwiększyć dokładność badania i zapobiec uszkodzeniu głowicy ultrasonografu, podczas USG używa się specjalnego żelu. Po badaniu żel wyciera się za pomocą ligninowych ściereczek. Po zakończeniu USG, lekarz opisuje wyniki, które następnie przekaże pacjentowi. USG jest badaniem diagnostycznym, które pozwoli na zlokalizowanie i rozstrzygnięcie przyczyny bólu. Dla powodzenia procesu leczenie, niezbędne jest by pacjent, stosował się do wszystkich zaleceń lekarza. W wielu przypadkach niezbędna okazuje się rehabilitacja.
Jak przygotować się do USG stawu łokciowego?
Do ultrasonografii stawu łokciowego, nie trzeba się specjalnie przygotowywać. USG można wykonać i u kobiet w ciąży i karmiących. Jeżeli u pacjenta wcześniej wykonywano USG albo RTG stawu łokciowego, powinien mieć te wyniki przy sobie, podczas kolejnych badań, umożliwi to lekarzowi porównanie wyników i zaordynowanie odpowiedniego leczenia. Warto pamiętać, że RTG stanowi pewnego rodzaju uzupełnienie badania USG, ponieważ przedstawia zarysy kostne.